ΨΥΧΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝ ΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ
ΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΜΟΣ(OCD)
Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή ή ΙΨΔ ή Μανιοπαρορμητική Διαταραχή
(Obsessive–compulsive disorder-OCD) περιλαμβάνεται στην ομάδα των
αγχωδών διαταραχών και αυτές με τη σειρά τους στην ευρύτερη ομάδα των νευρώσεων.
Χαρακτηρίζεται είτε από ιδεοληψίες (obsessions) είτε από ψυχαναγκασμούς
(compulsions) είτε και από τα δύο, ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις που
συνιστούν πηγή δυσφορίας για το άτομο και απασχολούν σημαντικό μέρος από
το χρόνο του και από την επαγγελματική, κοινωνική και την
συναισθηματική του ζωή. Το άγχος συνδέεται συχνά με τους ψυχαναγκασμούς,
καθώς και με την αντίσταση σε αυτούς, και υποχωρεί αμέσως μόλις το
άτομο ενδώσει στον καταναγκασμό. Οι περισσότεροι πάσχοντες αναγνωρίζουν
τον παθολογικό χαρακτήρα αυτών των καταναγκασμών καθώς και ότι είναι
ανούσιοι και υπερβολικοί, ωστόσο κρίνεται εξαιρετικά δυσχερές από τους
ίδιους να τους σταματήσουν. Η κατάθλιψη εμφανίζεται συχνά είτε πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων είτε ταυτόχρονα με αυτά
Ιδεοληψίες
Οι ιδεοληψίες είναι μια από τις κύριες εκδηλώσεις της διαταραχής. Πρόκειται για ιδέες, αναπαραστάσεις και παρορμήσεις που επιβάλλονται στη σκέψη του ατόμου, παρά το γεγονός ότι αυτό προσπαθεί να τις αποδιώξει από τη συνείδησή του, αφού, μολονότι αναγνωρίζει ότι η προέλευσή τους του ανήκει, τις θεωρεί παράλογες, και συχνά είναι σε απόλυτη αντίθεση με τις πεποιθήσεις και τις συνήθειές του. Οι ιδεοληψίες μπορεί να είναι διαφόρων τύπων:- Φοβικές ιδεοληψίες. Μοιάζουν εξωτερικά με τις φοβίες, διότι και οι δύο αφορούν ανησυχία και φόβο απέναντι σε κάποιο αντικείμενο ή κατάσταση, αλλά διαφέρουν κατά το ότι επιβάλλονται στη σκέψη κατά ένα επαναληπτικό και στερεότυπο τρόπο, ανεξάρτητα από την παρουσία ή την απουσία του φοβογόνου αντικειμένου ή της φοβογόνου κατάστασης. Έτσι λοιπόν δεν γίνεται να εκλείψουν με τακτικές αποφυγής, όπως οι φοβίες. Συνήθη θέματα είναι η ακαθαρσία, ο κίνδυνος μόλυνσης, οι ασθένειες, ο θάνατος κ.α.
- Ιδεακές ιδεοληψίες. Περιλαμβάνουν την ακούσια επιβολή στη σκέψη μιας λέξης, ενός αριθμού ή ιδέας, κάτι που προκαλεί μεγάλο εσωτερικό προβληματισμό και συνοδεύεται από άγχος. Προκαλούν έντονες αμφιβολίες και ενδοιασμούς για εσωτερικά θέματα ή σχετικά με την καθημερινή ζωή του ατόμου. Ο ασθενής οδηγείται σε συνεχείς επαληθεύσεις για να κατευνάσει τους φόβους του, κάτι το οποίο όμως έχει παροδικό μόνο αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, ο ασθενής μπορεί να έχει αμφιβολίες για το αν κλείδωσε την πόρτα του, αν έκλεισε την κουζίνα, αν ανταποκρίθηκε επαρκώς στις απαιτήσεις της δουλειάς του κ.α.
- Ιδεοληπτικές παρορμήσεις. Πρόκειται για την αίσθηση του ατόμου ότι κινδυνεύει να κάνει πράξεις ή να ξεστομίσει λέξεις ή φράσεις ανήθικες, οι οποίες είναι κυρίως σε αντίθεση με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται και τη σχέση του με τα άτομα που εμπλέκονται. Για παράδειγμα, να ξεστομίσεις ιερόσυλες λέξεις στην εκκλησία, ή να διαπράξει σεξουαλικές πράξεις απέναντι σε άτομα που του απαγορεύεται κάτι τέτοιο, όπως οι γονείς ή το παιδί του. Συχνά τα άτομα με ΙΨΔ πιστεύουν πως και μόνο η σκέψη μιας ιδεοληψίας μπορεί να την πραγματοποιήσει ταυτόχρονα όπως πχ. ιερόσυλες σκέψεις εντός ή εκτος της εκκλησίας, σκέψεις σέξουαλικού περιεχομένου που δεν ανήκουν στην πραγματική σεξουαλικότητα του ατόμου κ.α[1].
